10 توصیه حرفه‌ای برای نظافت و نگهداری سنگ‌های طبیعی در سال 1404
11 تیر
10 توصیه حرفه‌ای برای نظافت و نگهداری سنگ‌های طبیعی در سال 1404
سنگ‌های طبیعی با زیبایی چشمگیر و بافت‌های منحصر‌به‌فردشان، یکی از محبوب‌ترین متریال‌های ساختمانی در طراحی داخلی و بیرونی هستند. اما این زیبایی تنها در صورتی ماندگار خواهد بود که نگهداری و نظافت آن‌ها به‌درستی و اصولی انجام شود.
سنگ‌ها در برابر گردوغبار، تغییرات دما، لکه‌های ناشی از غذا یا روغن، و رطوبت آسیب‌پذیرند؛ به‌خصوص اگر نوع سنگ یا روش نظافت آن به‌درستی شناسایی نشده باشد. در این مقاله، با 10 راهکار موثر برای نگهداری سنگ‌های طبیعی، مخصوصاً در فضاهای بیرونی مانند محوطه‌سازی، حیاط، تراس و فضای باز آشنا می‌شوید.
1. نوع سنگ را بشناسید
سنگ‌های طبیعی به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند:
- سنگ‌های سیلیسی (Siliceous) مانند گرانیت، اسلیت، سنداستون و کوارتزیت: مقاومت بالا، جذب آب پایین، و نگهداری آسان.
- سنگ‌های آهکی (Calcareous) مانند مرمر، تراورتن، انیکس و لایم‌استون: زیبا اما حساس به مواد اسیدی و نیازمند مراقبت بیشتر.
شناخت نوع سنگ به شما کمک می‌کند تا روش‌های مناسب نظافت و نگهداری را انتخاب کرده و از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کنید.
2. ویژگی‌ها و نحوه‌ی نگهداری سنگ‌های رایج
سنگ‌های سیلیسی:
- گرانیت: مقاوم در برابر حرارت، لکه و سایش؛ مناسب کف‌سازی، کانتر و فضاهای بیرونی.
- اسلیت: بادوام و ضدآب، مناسب سقف و کف‌سازی حیاط با نگهداری آسان.
- سنداستون: دارای بافت و رنگ طبیعی، مناسب فضاهای باز؛ به نگهداری کمی نیاز دارد.
- کوارتزیت: سخت، زیبا و مقاوم؛ گزینه‌ای بی‌دردسر برای استفاده‌ی بیرونی.
سنگ‌های آهکی:
- تراورتن: مقاوم در برابر حرارت، با ظاهری شیک و فرآوری‌های متنوع؛ نوع صیقلی آن نگهداری آسان‌تری دارد.
- مرمر: بسیار زیبا اما حساس به خراش، رطوبت و اسیدها؛ نیازمند مراقبت تخصصی.
- لایم‌استون: نرم و لغزنده، مناسب کف‌سازی در فضاهای نیمه‌باز با نگهداری ویژه.
- انیکس: لوکس، نیمه‌شفاف و بسیار حساس؛ مناسب فضاهای خاص داخلی با مراقبت زیاد.
3. اصول نظافت روزمره و عمومی
- کف‌های داخلی را مرتباً جارو یا گردگیری کنید و با آب ولرم یا سرد و دستمال نرم تمیز نمایید.
- برای سطوح خارجی بسته به میزان گردوغبار و تردد، 3 تا 5 بار در هفته نظافت توصیه می‌شود.
- از تی نرم یا پارچه‌ی لطیف برای شستشو استفاده کنید؛ حرکت دایره‌ای در نظافت کف‌ها مؤثرتر است.
- از مواد اسیدی مثل سرکه، آب‌لیمو یا شوینده‌های اسیدی روی سنگ‌های آهکی استفاده نکنید.
- از شوینده‌های pH خنثی برای نظافت روزمره استفاده کنید (مانند شوینده‌های ملایم و رقیق).
- دستگاه‌های نظافت ماشینی برای محیط‌های عمومی مفید هستند، اما مراقب باشید برس‌ها باعث ایجاد خط و خش نشوند.
4. نظافت بر اساس موقعیت و کاربرد
سطوح کف فضای بیرونی:
- برای جلوگیری از ورود گردوخاک، از پادری در ورودی‌ها استفاده کنید.
- زهکشی صحیح سطح مانع از ماندگاری آب باران یا شستشو می‌شود.
- در روزهای برفی یا بارانی، آب‌های جمع‌شده را فوراً با تی یا باد خشک‌کن حذف کنید.
- اگر آب از زیر به سنگ نفوذ می‌کند، برای جلوگیری از شوره یا آسیب، با متخصصین مشورت کنید.
کانترها و سطوح آشپزخانه‌ی بیرونی:
- بعد از هر بار استفاده از میز یا کانتر، آن را با دستمال نرم تمیز کنید.
- از زیرقابلمه‌ای برای محافظت در برابر حرارت استفاده کنید.
- ظروف شیشه‌ای یا حاوی الکل و آب‌لیمو را روی سنگ بدون زیرلیوانی قرار ندهید.
- از استفاده‌ی اسکاچ زبر، مواد ساینده و اسیدی پرهیز کنید.
مناطق مرطوب (مثل اطراف استخر یا پاسیو):
- بلافاصله پس از بارش، از تی لاستیکی برای پاک‌کردن آب استفاده کنید.
- جهت حذف رسوبات آهکی، از محلول ملایم آمونیاک و آب استفاده کنید.
دیوارهای کوتاه یا نماها:
- گردگیری و شستشوی دوره‌ای باعث حفظ جلای سنگ می‌شود.
- استفاده‌ی دوره‌ای از واکس سنگ یا پوشش‌های محافظ درخشندگی و عمر سنگ را افزایش می‌دهد.
5. لکه‌ها را بشناسید
برای رفع صحیح لکه‌ها، ابتدا باید منشأ آن را بدانید:
- لکه‌های آلی: چای، قهوه، نوشیدنی، برگ‌ها، فضولات پرندگان و حیوانات
- لکه‌های فلزی: زنگ‌زدگی، پیچ، گلدان‌های فلزی
- لکه‌های روغنی: روغن غذا، گریس، کرم‌های چرب
- لکه‌های بیولوژیک: کپک، قارچ، جلبک، خزه
- لکه‌های جوهری: ماژیک، خودکار، رنگ کودکان
- سایر: دوده، جای آب، خط‌و‌خش، سفیدک و شوره
6. روش‌های عمومی پاکسازی لکه‌ها
- بلافاصله لکه را با پارچه‌ی خشک تمیز کنید تا پخش نشود.
- زباله یا خاک روی لکه را با برس نرم بردارید.
- با آب و صابون ملایم محل را بشویید و سپس خشک کنید.
- هرگز آمونیاک و سفیدکننده را هم‌زمان استفاده نکنید (گاز سمی تولید می‌شود).
7. پاکسازی تخصصی بر اساس نوع لکه
- لکه‌های روغنی: شوینده‌های چربی‌بر یا تینر معدنی
- لکه‌های آلی روی سنگ سیلیسی: پراکسید هیدروژن رقیق
- لکه‌های آلی روی سنگ آهکی: فقط آب گرم و صابون ملایم
- لکه‌های جوهری: پراکسید، استون یا تینر لاک
- لکه‌های روی بندکشی: برس زبر یا مسواک
8. تکنیک «پولتیس» برای لکه‌های عمیق
«پولتیس» خمیری است که با کشیدن لکه به بیرون، آن را از عمق سنگ خارج می‌کند. برای تهیه آن:
- پودر مخصوص را با آب مخلوط کرده تا به قوام خمیر دندان برسد.
- خمیر را روی لکه بمالید و با نایلون بپوشانید.
- پس از 24 تا 48 ساعت، نایلون را برداشته، محل را شسته و اگر نیاز بود، تکرار کنید.
9. آب‌بندی سنگ با سیلر
برای محافظت از سنگ در برابر لکه، رطوبت و تغییر رنگ، از سیلر استفاده کنید:
- سیلرهای سطحی (Topical): لایه‌ای روی سطح ایجاد می‌کنند؛ مناسب سطوح خشک و صیقلی.
- سیلرهای نفوذی (Impregnating): به عمق سنگ نفوذ می‌کنند؛ مناسب فضاهای مرطوب مانند استخر و پاسیو.
نکته: همیشه از برندهای معتبر استفاده کنید و دستورالعمل شرکت سازنده را رعایت نمایید.
10. پولیش و براق‌سازی سنگ
- استفاده از پارچه‌ی میکروفایبر و پودرهای پولیش برنددار برای سطوح صیقلی
- در پروژه‌های بزرگ، پولیش حرفه‌ای با دستگاه توصیه می‌شود
- استفاده از پد مخصوص یا دستگاه با دور پایین برای سطوح خانگی
جمع‌بندی نهایی
با رعایت این ده نکته، می‌توانید زیبایی سنگ‌های طبیعی را در فضاهای بیرونی حفظ کرده، عمر مفید آن‌ها را افزایش دهید و از هزینه‌های ترمیم و جایگزینی جلوگیری کنید. این راهنما بر پایه‌ی تجربیات فنی و منابع بین‌المللی مانند World of Stones تدوین شده و توسط تیم تحریریه Savra Stone بازنویسی شده است اگر هنوز برای انتخاب یا نگهداری سنگ دچار تردید هستید، مشاوره با تأمین‌کنندگان معتبر سنگ مانند Savra Stone بهترین راه‌حل برای تصمیم‌گیری حرفه‌ای خواهد بود.